Beyin dalgaları, beyin hücrelerinin (nöronların) elektriksel aktivitesi sırasında oluşan nörofizyolojik bir fenomendir. Nöronlar birbirleriyle iletişim kurarken, elektriksel darbeler yaratırlar. Bu darbelerin toplamı, elektroensefalogram (EEG) gibi cihazlarla kaydedilebilen bir aktivite dalgası oluşturur. Beyin dalgaları farklı hızlarda (frekanslarda) ve büyüklüklerde (amplitüdlerde) olabilir ve bu özellikler genellikle kişinin uyanıklık durumunu ve zihinsel aktivitesini yansıtır.
Beyin dalgaları genellikle aşağıdaki kategorilere ayrılır:
1. Delta dalgaları: Bu dalgalar en düşük frekansta (0-4 Hz) oluşur ve en yüksek amplitüde sahiptir. Genellikle derin, rüyasız uykuda görülürler.
2. Teta dalgaları: Bu dalgalar biraz daha yüksek bir frekansta (4-8 Hz) oluşur. Genellikle hafif uykuda veya derin rahatlama durumlarında görülür.
3. Alfa dalgaları: Bu dalgalar, rahat ve uyanık durumda olan bir kişide görülür, genellikle gözler kapalıyken. Frekansları 8-12 Hz arasındadır.
4. Beta dalgaları: Bu dalgalar, uyanık ve odaklanmış durumda olduğumuzda, özellikle aktif düşünme ve problem çözme sırasında görülür. Frekansları genellikle 12-30 Hz arasındadır.
5. Gama dalgaları: Bu dalgalar en yüksek frekansta (30 Hz’den yüksek) oluşur ve genellikle yoğun zihinsel aktivite sırasında görülür.
Beyin dalgalarının analizi, bir dizi nörolojik ve psikiyatrik durumun teşhisinde, ayrıca uykunun incelenmesinde ve hatta zihin-bilgisayar arayüzlerinin geliştirilmesinde kullanılır. Her ne kadar beyin dalgalarının rolü ve önemi hala tam olarak anlaşılmış olmasa da, bu alandaki araştırmalar hızla ilerlemektedir.