Hipoglossal sinir felci, bilinen diğer adıyla hipoglossal palsi, onikinci kranial sinir olan hipoglossal sinirin hasar görmesi veya fonksiyon kaybı yaşaması sonucunda ortaya çıkar. Hipoglossal sinir, dil kaslarının hareketlerinden sorumludur ve bu sinirde oluşan herhangi bir hasar, dilin hareket kabiliyetini etkileyebilir. Konuşma, yutma, yemek yeme gibi temel fonksiyonlarda zorluklara yol açabilir.
Hipoglossal sinir felcinin nedenleri arasında travma, tümörler, enfeksiyonlar, serebrovasküler olaylar (örneğin, inme) ve bazı sistemik hastalıklar (örneğin, multipl skleroz) bulunur. Nadir durumlarda, hipoglossal sinir felci idiopatik, yani bilinen bir neden olmadan da ortaya çıkabilir.
Bu durumun tanısı genellikle hasta hikayesi, nörolojik muayene ve çeşitli görüntüleme yöntemleri ile konur. Fiziksel muayenede doktor, dilin hareketlerini değerlendirir ve dilin bir yana doğru sapıp sapmadığına bakar. Görüntüleme yöntemleri arasında MRI ve CT taraması gibi yöntemler yer alır.
Tedavi yaklaşımı, hipoglossal sinir felcinin altında yatan nedenlere bağlıdır. Eğer bu duruma bir tümör ya da enfeksiyon sebep oluyorsa, bu problemlerin tedavisi önemlidir. İnme kaynaklı ise, rehabilitasyon ve fizik tedavi büyük rol oynar. Dilin hareket kabiliyetini artırmak için bazen özel dil egzersizleri önerilir. Bununla birlikte, her durum farklı olduğu için, tedavi planı bireyin özel durumuna göre özelleştirilir. Hipoglossal sinir felcinin tedavisinde multidisipliner bir yaklaşım gerekebilir; burada nörologlar, fizik tedavi uzmanları ve dil-konuşma terapistleri gibi sağlık profesyonelleri bir arada çalışabilir.