Bu, sinir sistemindeki sinyal hattının dayandığı ve hücre zarı depolarize edildiğinde ortaya çıkan elektriksel bir potansiyeldir.
Başka bir deyişle, uyarılmış alan ile hücre yüzeyinin ayrılmamış alanı arasındaki aktif bir dokuda bulunan elektrik potansiyelidir.
Aksiyon potansiyeli, sinir hücrelerinde (nöronlar) ve kas hücrelerinde meydana gelen hızlı, geçici elektriksel uyarılardır. Aksiyon potansiyelleri, hücre zarı boyunca gerilim değişikliklerine yol açarak, sinirsel ve kas sinyallerinin hızlı ve etkili bir şekilde iletilmesini sağlar. Bu süreç, nöronlar arasındaki iletişim ve kasların kasılması gibi temel fizyolojik süreçlerde kritik bir rol oynar.
Aksiyon potansiyeli, temel olarak üç aşamadan oluşur:
- Depolarizasyon: Hücre zarı gerilimi (membran potansiyeli) ani bir şekilde artar. Bu, hücre zarındaki sodyum (Na+) kanallarının açılmasına ve sodyum iyonlarının hücre içine hızla akmasına neden olur. Bu süreç, hücre zarının iç kısmını daha pozitif hale getirir.
- Repolarizasyon: Hücre zarı gerilimi, hücre zarındaki potasyum (K+) kanallarının açılmasına ve potasyum iyonlarının hücre dışına akmasına bağlı olarak hızla düşer. Bu, hücre zarının iç kısmını tekrar negatif hale getirir.
- Hiperpolarizasyon ve dinlenme potansiyeline dönüş: Hücre zarının gerilimi, dinlenme potansiyelinden daha negatif hale gelebilir, ancak hücre zarındaki iyon kanallarının kapanması ve iyon pompalarının tekrar çalışmasıyla, hücre zarı gerilimi dinlenme potansiyeline döner.
Aksiyon potansiyelleri, hücreden hücreye iletişim sağlar ve sinir sisteminin karmaşık işlemlerini gerçekleştirmesine olanak tanır. Aynı zamanda kas hücrelerinin kasılmasını ve kas hareketlerinin düzenlenmesini sağlar.