„Dönüşüm“ terimi, psikanaliz teorisi ve psikodinamik yaklaşımın bir parçası olarak ortaya çıkmıştır. Sigmund Freud’un çalışmalarında kullanılan bir terimdir ve „dönüşüm nevrozu“ olarak da bilinir. Dönüşüm nevrozu, bir kişinin içsel çatışmalarını bilinçdışı düzeyde dışa vurduğu, semptomlarla kendini gösteren bir nevrotik bozukluk şeklidir.
Dönüşüm nevrozu, bir kişinin bilinçli düzeyde algılayamadığı, bastırılmış veya reddedilen düşünceler, arzular veya duyguların semptomlarla dışa vurulduğu bir savunma mekanizmasıdır. Bu semptomlar genellikle bedensel veya fiziksel belirtiler şeklinde ortaya çıkar, ancak organik bir temeli olmaz.
Örneğin, bir kişi bilinçdışında yoğun bir öfke veya cinsel arzu hissedebilir, ancak bu duyguları kabul etmek veya ifade etmek yerine, vücudunda bir semptom olarak ortaya çıkabilir. Bu semptomlar arasında ağrı, uyuşma, kas gerginliği, titreme, boğulma hissi gibi çeşitli belirtiler yer alabilir.
Dönüşüm nevrozu genellikle psikodinamik terapi veya psikanalitik terapi gibi terapi yöntemleriyle ele alınır. Bu terapilerde, kişinin bilinçdışı düzeyde bastırılan içsel çatışmaları ve duygusal süreçleri keşfedilerek, semptomların altında yatan nedenler anlaşılmaya çalışılır. Böylece, kişi semptomlarıyla başa çıkmak ve içsel dengeyi sağlamak için daha adaptif stratejiler geliştirebilir.