Ensefalik gözenekler veya beyin ventrikülleri, beyin içindeki boşluklardır. Beyin ventrikülleri, beyin omurilik sıvısının (BOS) üretildiği, dolaştığı ve emildiği alanlardır. Beyinde toplamda dört adet ventrikül bulunur.
İki adet yan ventrikül (lateral ventrikül) beyin yarımkürelerinde yer alır. Her bir yan ventrikül, beynin orta hattındaki foramen interventriculare (Monro deliği) ile üçüncü ventriküle bağlanır.
Üçüncü ventrikül, dikey olarak yer alan bir boşluktur. Yan ventriküllerden beyin orta hattında birleşerek oluşur. Üçüncü ventrikül, beyincik ve talamus gibi yapıları çevreler ve beyin omurilik sıvısının akışını sağlar.
Dördüncü ventrikül, beyin sapının altında yer alan bir boşluktur. Üçüncü ventrikülün altında bulunur ve beyincik ile beyin sapı arasında yer alır. Dördüncü ventrikül, beyin omurilik sıvısının beyin sapına ve omuriliğe doğru akışını sağlar.
Ensefalik gözenekler, beyin omurilik sıvısının üretildiği koroid pleksus adı verilen yapılarla bağlantılıdır. Bu yapılar, beyin ventriküllerinin iç yüzeylerinde bulunur ve BOS üretiminden sorumludur. Beyin omurilik sıvısı, beyin ventriküllerinden çıkar ve beyin ve omurilik kanalı boyunca dolaşarak merkezi sinir sisteminin korunmasına katkıda bulunur.
Ensefalik gözenekler, beyin omurilik sıvısının dolaşımını sağlayarak beyin fonksiyonlarının düzenlenmesinde önemli bir rol oynar. Bu boşluklar, beyin içindeki basıncın dengelenmesine yardımcı olur ve beyin dokularının korunmasına katkıda bulunur.