„Genel Adaptasyon Sendromu“ (Genel Uyum Sendromu veya GAS), stresin insan vücudu üzerindeki etkilerini tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bu kavram, 1930’ların sonlarında Hans Selye tarafından geliştirilmiştir. Genel Uyum Sendromu, vücudun farklı stres faktörlerine nasıl tepki verdiğini anlamak için kullanılır.
Genel Uyum Sendromu üç ana aşamadan oluşur:
1. Alarm Aşaması: Stresli bir durumla karşılaşıldığında, vücut hemen bir alarm durumuna geçer. Bu aşamada, „savaş ya da kaç“ tepkisi olarak bilinen bir dizi fizyolojik değişiklik meydana gelir. Kalp atış hızı artar, kan basıncı yükselir ve vücut enerjiyi hızla kullanır. Bu aşama, vücudun stresle başa çıkmak için hazır hale gelmesini sağlar.
2. Direniş Aşaması: Eğer stresli durum devam ederse, vücut direniş aşamasına girer. Bu aşamada, vücut stres faktörüne uyum sağlamaya çalışır ve stresle başa çıkmak için enerji harcar. Ancak bu aşama uzun sürdüğünde veya çok fazla stres faktörü ile karşılaşıldığında, vücut yavaş yavaş tükenmeye başlar.
3. Tükenme Aşaması: Uzun süreli veya aşırı stres altında, vücut tükenme aşamasına gelir. Bu aşamada, vücut artık stresle başa çıkmak için yeterli enerjiye veya kaynağa sahip değildir. Bu durum, bağışıklık sistemi zayıflar, hastalıkların ortaya çıkma riski artar ve fiziksel ve psikolojik sağlık sorunları meydana gelebilir.
Genel Uyum Sendromu, stresin vücut üzerindeki uzun vadeli etkilerini anlamak için önemli bir model sunar. Bu model, insanların stresle başa çıkmak için vücutlarının nasıl tepki verdiğini ve uzun süreli stresin sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini anlamamıza yardımcı olur.