Hipoglossal palsi, kranial sinirlerden biri olan onikinci sinir olan hipoglossal sinirin hasar görmesi veya işlevini yitirmesi durumudur. Bu sinir, dilin hareketlerinden sorumludur; dolayısıyla, bu sinirde bir hasar ya da işlev bozukluğu dil hareketlerinde zorluklara yol açabilir. Konuşma, yutma veya dilin dışarı çıkarılması gibi işlevler etkilenebilir.
Hipoglossal palsinin nedenleri çeşitlidir. Bunlar arasında travma, tümörler, enfeksiyonlar, inme ve bazı sistemik hastalıklar sayılabilir. Bazen, özellikle yaşlılarda, sebebi belirlenemeyebilir.
Tanı, hastanın tıbbi geçmişinin dikkatli bir şekilde incelenmesi, fiziksel muayene ve çeşitli görüntüleme yöntemleri ile konur. Muayenede, doktor dilin hareketlerini değerlendirir ve dilin bir yana doğru sapıp sapmadığına bakar. Görüntüleme yöntemleri arasında MR, CT taraması gibi yöntemler bulunur.
Tedavi, altta yatan nedenin üzerine odaklanır. Eğer altta yatan bir tümör ya da enfeksiyon varsa, bunların tedavisi gereklidir. İnme kaynaklı ise, rehabilitasyon ve fizyoterapi yardımcı olabilir. Dilin hareket kabiliyetini artırmak için bazen dil egzersizleri önerilir. Ancak her durum farklı olduğundan, tedavi planı kişinin özel durumuna göre şekillendirilir.