Hipoploid, bir organizmanın hücrelerinde normalden daha az sayıda kromozoma sahip olması durumudur. Kromozomlar, genetik bilgi taşıyan yapılar olup, türden türe değişik sayılarda bulunurlar. İnsanlar için normal kromozom sayısı 46’dır (23 çift), bu nedenle hipoploid bir insan hücresi 46’dan daha az kromozoma sahip olacaktır.
Hipoploidi, genellikle hücre bölünmesi sırasında meydana gelen hatalar sonucu ortaya çıkar. Bu hatalar, mayoz veya mitoz sırasında kromozomların düzgün bir şekilde ayrılmamasından kaynaklanabilir. Mayozda meydana gelen hatalar genellikle gametlerde (sperm ve yumurta hücreleri) hipoploidiye neden olurken, mitozda meydana gelen hatalar somatik hücrelerde (vücut hücreleri) hipoploidiye yol açabilir.
Hipoploid durumlar genellikle ciddi genetik bozukluklar ve gelişim sorunlarına neden olur. Örneğin, insanlarda Turner sendromu olarak bilinen durum, bir X kromozomunun eksik olduğu (45,X karyotip) bir hipoploid durumdur ve bu, yalnızca kızlarda görülen çeşitli fiziksel ve gelişimsel sorunlara yol açar.
Bitkilerde hipoploidi, genetik mühendislik veya seçici üreme yöntemleri aracılığıyla bazen istenilen bir özelliktir, çünkü belirli genetik özellikleri ortaya çıkarabilir veya artırabilir. Ancak, çoğu hayvanda hipoploid durumlar genellikle olumsuz sonuçlar doğurur ve genellikle canlı doğum yapmaz veya uzun süre yaşayamazlar.
Hipoploidinin tespiti ve tedavisi genellikle genetik danışmanlık ve destekleyici tıbbi tedavilerle gerçekleştirilir. Ancak, bu durumun tedavisi genellikle sınırlıdır, çünkü kromozom sayısının düzeltilmesi mümkün değildir. Bu nedenle, hipoploid durumları olan bireyler genellikle çeşitli sağlık sorunları ve gelişimsel engellerle karşılaşırlar.