Iraksama İlkesi, psikolojide ve bilişsel bilimlerde bir kavramdır. Bu ilke, bir nesne veya olayın algılanmasının, insan zihnindeki mevcut bilgi, deneyim ve beklentilere dayandığı fikrini ifade eder. Yani, insanlar bir nesneyi algılarken, mevcut bilgi ve beklentilerini kullanarak onu anlamaya çalışırlar.
Bu ilke, özellikle algısal organizasyon, önyargılar ve algıda hata yapma gibi alanlarda önemli bir rol oynar. Örneğin, bir kişi, bir nesneyi algılarken, daha önceki deneyimleri ve beklentileri nedeniyle ona farklı bir anlam verebilir veya onu yanlış algılayabilir. Bu, insan algısının nesnel gerçekliğe tam olarak uymadığını gösterir ve algı sürecinin subjektif olduğunu vurgular.
İraksama ilkesi aynı zamanda insan zihninin bilgiyi işleme ve anlamlandırma şeklini de açıklar. İnsanlar, karşılaştıkları bilgiyi mevcut bilgiyle ilişkilendirerek anlamaya çalışırlar. Bu, yeni bilginin daha önceki bilgi ve deneyimlerle uyumlu olması durumunda daha hızlı ve etkili bir şekilde gerçekleşir.
Bu ilke, insan algısını anlamak ve açıklamak için bilişsel psikoloji ve nörobilim gibi alanlarda yaygın olarak kullanılır. Ayrıca, pazarlama, reklamcılık ve iletişim gibi alanlarda da insanların algısını etkilemek için stratejiler geliştirmede önemli bir rol oynar.