İstatistik, veri toplama, analiz etme, yorumlama ve sonuç çıkarma süreçlerini içeren bir bilim dalıdır. İstatistik, nicel bilgi ve verilerin toplanması, düzenlenmesi, analiz edilmesi ve yorumlanmasıyla ilgilenir. İstatistik, bilimsel araştırmalarda, endüstride, işletmelerde, sağlık alanında, sosyal bilimlerde ve birçok başka alanda kullanılır.
İstatistik, iki ana kategoriye ayrılabilir:
1. Betimsel İstatistik: Betimsel istatistik, verileri özetleme, düzenleme, tanımlama ve grafiklerle görselleştirme sürecini içerir. Bu tür istatistikler, veri setlerinin yapısal özelliklerini anlamak ve genel bir resim elde etmek için kullanılır.
2. Çıkarımsal İstatistik: Çıkarımsal istatistik, bir veri örneğinden genellemeler yapma sürecidir. Örneğin, bir popülasyon hakkında bilgi edinmek için bir örnek alınır ve bu örnek üzerinden popülasyon hakkında sonuçlar çıkarılır. Çıkarımsal istatistik, hipotez testi, güven aralıkları ve regresyon analizi gibi teknikler içerir.
İstatistikte kullanılan bazı temel kavramlar şunlardır:
– Ortalama (Mean): Bir veri setinin sayısal olarak merkezi bir ölçümüdür. Veri noktalarının toplamının, veri noktalarının sayısına bölünmesiyle bulunur.
– Standart Sapma (Standard Deviation): Bir veri setinin dağılımının ne kadar yaygın olduğunu ölçen bir istatistik ölçüsüdür. Daha yüksek bir standart sapma, verilerin ortalama etrafında daha fazla yayıldığı anlamına gelir.
– Olabilirlik (Probability): Belirli bir olayın gerçekleşme olasılığını ifade eden bir kavramdır. Olasılık, 0 ile 1 arasında bir değer alır, 0 hiç olasılık olmadığını ve 1 olayın kesinlikle olacağını gösterir.
– Hipotez Testi (Hypothesis Testing): İstatistiksel bir örneklem veri seti kullanarak bir popülasyon hakkında bir önermeyi test etme sürecidir. Bu, belirli bir sonucun tesadüfi olup olmadığını belirlemek için kullanılır.
İstatistik, birçok alanda kullanılan güçlü bir araçtır ve veri analizi, karar verme süreçleri ve bilimsel araştırmalarda yaygın olarak kullanılmaktadır.