Karotis tıkanıklığı, boyundaki karotis arterlerde meydana gelen daralma veya tıkanma durumunu ifade eder. Karotis arterler, beyne kan sağlayan önemli damarlar olup, bu arterlerdeki tıkanıklık, beyne yeterli kan akışının sağlanamamasına neden olabilir.
Nedir:
Karotis tıkanıklığı, genellikle ateroskleroz (damar sertleşmesi) sonucu ortaya çıkar. Ateroskleroz, damar duvarında yağ ve kolesterol birikintilerinin (plak) oluşmasıyla karakterizedir. Bu plaklar, damarların daralmasına ve kan akışının azalmasına yol açar.
Belirtiler:
Karotis tıkanıklığı bazen belirgin semptomlar göstermeyebilir, ancak bazı durumlarda şu belirtiler ortaya çıkabilir:
– Geçici görme kaybı veya bulanık görme
– Baş dönmesi veya denge kaybı
– Ani ve geçici güçsüzlük veya uyuşma (özellikle vücudun bir tarafında)
– Konuşma güçlüğü
– Şiddetli baş ağrısı
– Hafıza sorunları
Nedenleri:
– Ateroskleroz: Damar duvarında plak birikmesi, tıkanıklığın başlıca nedenidir.
– Hipertansiyon: Yüksek tansiyon damarların zarar görmesine neden olabilir.
– Sigara Kullanımı: Sigara içmek damarları daraltabilir ve ateroskleroza yol açabilir.
– Yüksek Kolesterol: Yüksek kolesterol seviyeleri plak oluşumunu teşvik eder.
– Şeker Hastalığı: Diyabet, damar sağlığını olumsuz etkileyebilir.
Tanı:
Karotis tıkanıklığının tanısında kullanılan yöntemler:
– Doppler Ultrasonografi: Karotis arterlerin kan akışını ve plak birikimini değerlendirmek için kullanılır.
– Karotis Anjiyografi: Damar içindeki plakları ve tıkanıklıkları daha ayrıntılı görmek için yapılan bir görüntüleme testidir.
– Bilgisayarlı Tomografi (BT) Anjiyografi: Karotis arterlerdeki daralmayı ve plakları değerlendirmek için kullanılabilir.
– Manyetik Rezonans Anjiyografi (MRA): Karotis arterlerdeki değişiklikleri ve tıkanıklıkları incelemek için kullanılır.
Tedavi:
Tedavi genellikle tıkanıklığın derecesine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak planlanır:
– Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve sigara bırakma önerilebilir.
– İlaç Tedavisi: Kan inceltici ilaçlar, kolesterol düşürücü ilaçlar ve hipertansiyon tedavi edici ilaçlar kullanılabilir.
– Endarterektomi: Ciddi tıkanıklık durumlarında, damar içindeki plakların cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir.
– Karotis Stentleme: Damarın iç kısmına bir stent yerleştirilerek damar açıklığı korunabilir. Bu işlem, genellikle anjiyografi yoluyla yapılır.
Riskler:
– İnme: Karotis tıkanıklığı, beyne giden kan akışını azaltarak inme riskini artırabilir.
– Kardiyovasküler Problemler: Damar tıkanıklığı kalp hastalıklarına yol açabilir.
Karotis tıkanıklığı, genellikle düzenli kontroller ve uygun tedavi ile yönetilir. Erken teşhis ve tedavi, inme ve diğer ciddi sağlık sorunlarının önlenmesine yardımcı olabilir.