„Anüler“ terimi, bir şeyin halka şeklinde olduğunu veya halka şeklinde bir yapıya sahip olduğunu belirtmek için kullanılır. Bu kelime, çeşitli bağlamlarda kullanılabilir:
- Biyoloji: Hücrelerde veya doku yapılarında halka şeklinde bir organizasyon olduğunu belirtmek için kullanılabilir. Örneğin, anüler ligament, halka şeklinde bir bağdır.
- Anatomi: Vücut yapılarında halka şeklinde bir yapıyı tanımlamak için kullanılabilir. Örneğin, anüs (anüler kas) halka şeklinde bir kas yapısıdır.
- Matematik: Halka şeklindeki geometrik yapıları veya örüntüleri tanımlamak için kullanılabilir. Örneğin, anüler bölge, iki dairenin iç içe geçmiş olduğu ve daha küçük dairenin içinde olduğu bir alandır.
- Fizik ve astronomi: Halka şeklindeki fenomenleri veya yapıları tanımlamak için kullanılabilir. Örneğin, anüler güneş tutulması, Ay’ın tam olarak Güneş’in önünden geçtiği, ancak Ay’ın yüzeyi Güneş’i tamamen kapatmadığı için bir halka şeklinde ışık gözlemlememize neden olan bir olaydır.
Anüri, böbreklerin idrar üretimi durduğunda ortaya çıkan bir tıbbi durumdur. İdrar üretiminin tamamen durması, böbreklerin çalışmamaya başladığına işaret eder ve ciddi bir sağlık sorunudur. Anüri, çeşitli nedenlerle meydana gelebilir ve acil tıbbi müdahale gerektirir.
Anüriye yol açabilecek bazı nedenler şunlardır:
- Böbrek yetmezliği: Akut veya kronik böbrek yetmezliği, böbreklerin işlevini kaybetmesine ve idrar üretiminin durmasına yol açabilir.
- Obstrüksiyon: İdrar yolunda bir tıkanıklık (örneğin, böbrek taşı veya tümör), idrarın dışarı akamamasına ve anüriye neden olabilir.
- Şok veya travma: Kaza veya yaralanma sonucu vücuda ciddi zarar gelmesi veya kan basıncının düşmesi (şok), böbreklerin idrar üretimini durdurmasına yol açabilir.
- İlaçlar veya toksinler: Böbreklere zarar veren ilaçlar veya toksinler, böbreklerin işlevini kaybetmesine ve anüriye neden olabilir.
- İdrar kesesi veya idrar yolu problemleri: İdrar kesesi veya idrar yoluyla ilgili problemler, idrarın dışarı akmasını engelleyebilir ve böylece anüriye neden olabilir.
Anüri, bir kişi idrar yapamadığında veya çok az idrar ürettiğinde fark edilir. Diğer belirtiler arasında ödem (şişme), nefes darlığı, halsizlik ve bulantı bulunabilir. Anüri teşhisi, fizik muayene, kan ve idrar testleri ve bazen de görüntüleme yöntemleri (ultrason, CT taraması) ile konulur.
Anüri tedavisi, altta yatan nedeni ve şiddetini ele almayı amaçlar. Böbrek fonksiyonunun hızla geri kazanılması önemlidir, çünkü anüri, böbreklerin tamamen çalışmaz hale geldiğini gösterir ve böbrek yetmezliği, vücutta ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Tedavi seçenekleri arasında ilaçlar, diyaliz ve bazı durumlarda böbrek nakli bulunmaktadır.
Anüs, sindirim sisteminin son kısmında bulunan ve dışkının vücuttan atıldığı açıklıktır. Rektum adı verilen alt bağırsak bölümünden sonra yer alır ve kaslarla çevrilidir. Bu kaslar, sfinkter kasları olarak adlandırılır ve dışkı çıkışını kontrol ederek anüsün açılıp kapanmasını sağlar.
İki ana sfinkter kası vardır:
- İç anal sfinkter: Bu kas, düz kas dokusundan oluşur ve genellikle sürekli olarak kasılır. İç anal sfinkter, bilinçli kontrole tabi değildir ve otomatik olarak çalışır.
- Dış anal sfinkter: Bu kas, iskelet kası dokusundan oluşur ve istemsiz olarak kontrol edilebilir. Dış anal sfinkter, kişinin dışkı çıkışını istemli olarak kontrol etmesine olanak tanır.
Dışkılamadan önce, dışkı rektumda birikir ve dışkılama refleksi başlar. Bu refleks, dışkının anüsten çıkışını sağlayan kasların koordineli kasılması ve gevşemesi ile sonuçlanır. İç anal sfinkterin gevşemesi ve dış anal sfinkterin bilinçli olarak gevşetilmesi, dışkının vücuttan atılmasına ve anüsün açılmasına izin verir.
