Aorta, kalbin sol karıncığından çıkan ve vücuda oksijen açısından zengin kan taşıyan büyük, ana atardamardır. Aorta, kalbin üst kısmından başlar, göğüs boşluğundan geçer ve karın boşluğunda devam ederek, karın bölgesinde daha küçük atardamarlara dallanır.
Aorta, üç bölüme ayrılabilir:
- Ascending (Yükselen) aorta: Sol karıncıktan çıkan ve kalbin üst kısmında bulunan aorta bölümüdür. Bu bölüm, koroner arterler adı verilen ve kalbi besleyen kan damarlarını içerir.
- Aortic (Aort) ark: Yükselen aortadan sonra gelen ve bir yay şeklinde olan aorta bölümüdür. Bu bölüm, baş, boyun ve üst ekstremitelere kan taşıyan büyük atardamarlara dallanır.
- Descending (İnen) aorta: Aort arkından sonra gelen ve göğüs boşluğundan (thoracic aorta) ve karın boşluğundan (abdominal aorta) geçen aorta bölümüdür. İnen aorta, vücudun alt kısmına ve iç organlara kan taşıyan atardamarlara dallanır.
Aorta, vücuttaki en büyük ve en önemli atardamardır. Oksijen açısından zengin kanı kalpten vücudun geri kalanına taşımasıyla yaşamsal bir rol oynar. Aort ile ilgili sağlık sorunları, aort anevrizması ve aort darlığı gibi ciddi ve potansiyel olarak yaşamı tehdit edici durumlara yol açabilir.
Aortik anevrizma, aort adı verilen büyük atardamarın anormal bir genişlemesidir. Aort, kalbin sol ventrikülünden başlar ve tüm vücuda oksijenli kan taşır. Aortik anevrizma, aort duvarının zayıflaması ve genişlemesi nedeniyle balon benzeri bir şekilde şişer. Bu durum, aort duvarının yırtılması ve kanamanın meydana gelmesi ihtimali nedeniyle potansiyel olarak yaşamı tehdit edicidir.
Aortik anevrizmalar genellikle iki türde sınıflandırılır:
- Torasik aortik anevrizma: Göğüs bölgesinde bulunan aort kısmında meydana gelir.
- Abdominal aortik anevrizma: Karın bölgesinde bulunan aort kısmında meydana gelir. Bu tür anevrizmalar daha yaygındır.
Aortik anevrizmaların nedenleri şunları içerebilir:
- Ateroskleroz (damar sertleşmesi)
- Yüksek tansiyon
- Genetik faktörler
- Bağ dokusu hastalıkları (ör. Marfan sendromu)
- Aort duvarında doğuştan anormallikler
- Travma veya yaralanma
Aortik anevrizmalar sıklıkla belirti göstermez ve rutin tıbbi muayeneler veya tıbbi görüntüleme testleri sırasında tesadüfen bulunabilir. Belirtiler ortaya çıktığında, genellikle ağrı veya rahatsızlık hissi olarak kendini gösterir ve anevrizmanın yırtılma riskinin arttığına işaret edebilir.
Aortik anevrizma tedavisi, anevrizmanın boyutuna, büyüme hızına ve hastanın genel sağlık durumuna bağlıdır. Küçük ve yavaş büyüyen anevrizmalar, düzenli izlem ve tıbbi tedavi ile yönetilebilir. Daha büyük veya hızlı büyüyen anevrizmalar için cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi, anevrizmayı onarmak ve aort duvarını güçlendirmek için bir greft veya stent kullanır.
